آیه سخره
برخی آيه سخره را آیه 54 سوره اعراف می دانند:
«إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِى خَلَقَ السَّموَاتِ وَالأَرْضَ فى سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِى الَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثاً والشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّراتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَلَمِينَ».
و برخی از علما همچون شیخ بهائی، حاجی سبزواری و علامه حسن زاده آملی دو آيه بعد از آن را هم جزء آن دانستهاند[۱]: «ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً إِنَّهُ لاَيُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ (55) وَلاَتُفْسِدُوا فِى الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الُمحْسِنِينَ».
در کتاب جامع المقاصد نیز به همین شکل یعنی تا آیه 57 آیه سخره دانسته شده است.[۲]
خاصیت آیه سخره
در کتاب کافی حدیثی از امام صادق علیه السلام نقل شده است بدین مضمون که: طلحه و زبیر مردى از طایفه عبدالقیس را كه خِداش نام داشت خدمت امیرالمؤمنین صلوات اللّه علیه فرستادند و به او گفتند: ما ترا بسوى مردى مى فرستیم كه خود او و خاندانش را از دیر زمان به جادوگرى و غیب گوئى مى شناسیم و در میان اطرافیان ما، تو از خود ما هم بیشتر مورد اعتمادى كه آن را از او نپذیرى و با او مخاصمه كنى تا حقیقت امر بر تو معلوم گردد … چون خداش به نزد على علیه السلام آمد بنا به سفارشی که زبیر به او کرده بود آیه سخره را زیر لب زمزمه می نمود تا به خیال خود نعوذ بالله از نیرنگ ان حضرت در امان بماند.
علی علیه السلام پس از آنکه او را از سفارشهای زبیر به خودش با خبر نمود بدو گفت: ترا به خدا سوگند مى دهم آیا او [زبیر] به تو سخنى آموخت كه چون نزد من آمدى آن را بخوانى؟
خداش گفت: به خدا آرى
على علیه السلام فرمود: آیه سخره بود؟
خداش: آرى.
على علیه السلام: آن را بخوان!
سپس او خواند و على علیه السلام تكرار و تقریرش مى كرد و هر جا غلط مى خواند: تصحیحش مى فرمود تا هفتاد بار آن را خواند.
خداش (با خود) گفت: شگفتا: چرا امیرالمؤمنین دستور مى دهد این آیه هفتاد بار تكرار شود؟ على علیه السلام از او پرسید :احساس مى كنى كه دلت مطمئن شد؟
خداش آرى به خدائى كه جانم به دست اوست.[۳]
برخی از علما با استناد به همین روایت هفتاد بار خواندن این آیه را موجب صفاء قلب و اطمينان نفس و نفى خواطر و ازاله شك و وساوس دانسته اند. [۴]
موارد استحباب خواندن آیه سخره
خواندن آيه سخره در ركعت ششم از نوافل ظهر،[۵]بر بالين محتضر (براى راحت جان دادن او،[۶]هنگام ترس از ساحر و شيطان، هنگام چموشى حيوان و عدم تمكين آن،[۷] هنگام رسيدن حاجى به عرفات [۸] و هنگام ورود به مسجد، [۹] مستحب است. [۱۰]
پانویس
1. هزار و یک نکته، حسن حسن زاده آملی، ص800
2. جامع المقاصد، 2/93.
3. کافی، کتاب الحجه، بَابُ مَا يُفْصَلُ بِهِ بَيْنَ دَعْوَى الْمُحِقِّ وَ الْمُبْطِلِ فِي أَمْرِ الْإِمَامَة، حدیث1 (چاپ اسلامیه: ج1، ص 343)
4.هزار و یک نکته، حسن حسن زاده آملی، ص800
5. جواهرالكلام، 8/175 و 184؛ زبدة البيان/114.
6. جواهرالكلام 8/184.
7.مجمع الفائدة 2/ 107 ـ 108؛ زبدة البيان/ 114.
8. المهذب 1/247 .
9. ذكرى الشيعة، 3/135.
10. جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام، جلد 1، صفحه 195.